FITXA TEKNIKOA: PORRUA
IZENA: Porrua
FAMILIA: Amaryllidaceae familiako Allioideae azpifamiliakoa da, tipularekin eta
baratxuriarekin batera.
MOTA: Barazki luzea eta haritsua da, zuri
eta berde kolorekoa. Hainbat motako porruak daude, baina motarik
arruntenak, landatzen diren sasoiaren arabera, bi dira: udakoak, landatu diren
urtean biltzekoak direnak, eta negukoak, landatu ondorengo urteko udaberrian
biltzen direnak. Neguko porruek normalean handiagoak dira eta zapore sakonagoa
dute.
JATORRIA: Porruaren
kontsumoa egiptoarraren artean orain dela 3.000 urte orokortua zela, baita,
zibilizazio greziarraren eta erromatarraren artean ere.
LABORANTZA: Lurzoru ez
trinkoak eta materia organikoa behar dituzte. Landatzeko
orduan ildoak 30 cm-eko sakonera beharrezkoak dira, lurperatu ahal izateko eta
zuritutasun egokia lortzeko. Landareen
artean 20 cm-en arteko distantzia egon behar da. Normalean euria egiten duen
lekuetan ez du behar ureztatzerik, baizik eta neurrizko ureztatzerik, Hotza
agoantatzen dute baina klima epela nahiago dute. Txandatzea beharrezkoa da eta
berriro ez da jarri behar porrurik 4 urte pasatu baino arinago.
GAIXOTASUNAK ETA PLAGAK: Gehiegizko ureztatzea badago
mildiua eta usteltasuna sustraietan ager
daitezke. Porruaren izurri nagusiak gurgurioaren larbak eta tipulako kakalardoa
dira.
PROPIETATEAK: Ur askoko (%90a baino gehiago)
eta proteinatan aberatsa den barazkia da, karbohidrato gutxikoa, kasik
proteina-ekarpenik egiten ez duena eta koloresterolik ez duena. Bestetik, zuntzean eta zelulosan aberatsa da
eta horrek organismoarentzat oso onuragarri bilakatzen du. Gainera, azido
folikoa ere badu. Porrua mineraletan ere aberatsa da, esaterako,
potasioan, kaltzioan, magnesioan, burdinan eta fosforoan. Halaber, A
bitamina, B1 C eta E ditu, antioxidatzaile bikain bihurtzen dutenak. Dituen
osagaien artean, alil sulfuroa nabarmentzen da, zapore eta aroma
karakteristikoa ematen dizkion esentzia, arnasketa-bideek eta gernu-bideek
behar bezala funtziona dezaten eragin onuragarriak eskaintzen dizkiena.
No hay comentarios:
Publicar un comentario